Feokromositoma Nedir?
Feokromositoma, adrenal bezlerin merkezindeki (adrenal medulla) hücrelerden kaynaklanan nadir bir tümördür. Adrenal medulla, vücudun stres tepkisini, kalp atış hızını ve kan basıncını düzenleyen epinefrin (adrenalin) ve norepinefrin (noradrenalin) hormonlarını üretir ve salgılar.
Bu hormonlar, kan basıncını, kalp atış hızını, terlemeyi ve vücudun stres tepkisini kontrol eder. Feokromositoma olan kişilerde, tümör hücreleri bu hormonları aşırı miktarda üretir ve salınır. Bu durum yüksek tansiyon, kalp çarpıntıları, terleme ve baş ağrısı gibi semptomlara yol açabilir.
Feokromositoma Belirtileri
Feokromositoma belirtileri hormonların aşırı üretiminden kaynaklanır ve genellikle şu şekildedir:
Belirti | Açıklama |
Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) | Sürekli veya ataklar halinde yüksek tansiyon görülebilir. |
Baş Ağrısı | Ani ve şiddetli baş ağrıları olabilir. |
Kalp Çarpıntıları ve Hızlı Kalp Atışı | Kalp atışlarının hızlanması ve düzensizliği. |
Aşırı Terleme | Normalden fazla terleme. |
Nefes Darlığı | Zor nefes alma durumu. |
Anksiyete ve Panik Ataklar | Ani kaygı ve panik atakları. |
Soluk Cilt | Cilt renginde solukluk. |
Mide Bulantısı ve Kusma | Sürekli mide bulantısı ve zaman zaman kusma. |
Zayıflık ve Yorgunluk | Genel bir halsizlik ve enerji kaybı. |
Kilo Kaybı | İstenmeyen ve ani kilo kaybı. |
Gastrointestinal Sorunlar | İshal, şişkinlik, mide ağrısı gibi. |
Bu belirtiler genellikle stres, egzersiz veya bazı yiyeceklerin tüketimi ile tetiklenir. Belirtilerin sıklığı ve şiddeti kişiden kişiye değişebilir.
Feokromositoma Tanısı
Feokromositoma tanısı koymak için doktorunuz çeşitli testler yapar. Bu testler, tümörün varlığını ve hormon seviyelerini doğrulamaya yardımcı olur:
Tıbbi Geçmiş ve Belirtiler:
Doktorunuz, belirtilerin ne zaman başladığını ve ne sıklıkta ortaya çıktığını sorar. Ayrıca, feokromositoma veya ilgili genetik bozuklukların aile geçmişi sorgulanabilir.
Fiziksel Muayene:
Kan basıncı ve kalp atış hızı kontrol edilir, cilt solukluğu ve terleme belirtileri gözlemlenir.
Kan ve İdrar Testleri:
Adrenal hormonların (adrenalin ve noradrenalin) ve onların yan ürünlerinin seviyelerini ölçer.
Görüntüleme Testleri:
Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi yöntemler tümörün yerini belirler. Eğer BT veya MR taramaları ile tümör bulunamazsa, pozitif emisyon tomografisi (PET) veya metaiodobenzilguanidin (MIBG) sintigrafisi gibi daha ileri görüntüleme testleri kullanılabilir.
Genetik Testler:
Feokromositoma genetik sendromlarla ilişkili olabilir, bu nedenle genetik testler yapılabilir.
Feokromositoma Tedavisi
Feokromositoma tedavisinin temel amacı, tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Cerrahi müdahale öncesinde ve sonrasında çeşitli ilaçlar kullanılarak kan basıncı ve kalp atış hızı kontrol altına alınır.
"Blog yazımızın altındaki yorum bölümüne sorunuzu yazdığınızda, cevabımızı size e-posta olarak göndereceğiz!"
Cerrahi Yöntemler:
Laparoskopik Adrenalektomi: Minimal invaziv bir yöntemle tümör çıkarılır.
Açık Cerrahi: Daha büyük veya karmaşık tümörler için uygulanır.
Parsiyel Adrenalektomi (Kortikal-Koruyucu Cerrahi): Adrenal medulla ve çevresindeki bazı dokular çıkarılır, ancak adrenal bezin dış kısmı (adrenal korteks) bırakılır. Bu, adrenal korteksin hormon üretmeye devam etmesini sağlar.
Ameliyat Öncesi ve Sonrası İlaç Tedavisi:
Kan Basıncını Düşüren İlaçlar: Alfa ve beta blokerler.
Hormon Üretimini Kontrol Eden İlaçlar
Hasta Hikayelerimizi Okumak İçin Tıkla!
Feokromositoma 10'lar Kuralı
Feokromositoma, genellikle belirli bir düzene göre ortaya çıkan bazı özelliklere sahiptir. Bu özellikler "10'lar Kuralı" olarak bilinir. Bu kural, feokromositomaların yaklaşık %10'unda görülen yaygın karakteristikleri açıklar:
%10'u iki taraflıdır:
Feokromositomaların yaklaşık %10'u hem sağ hem de sol adrenal bezde bulunur. Bu durumda, her iki adrenal bezde de tümör vardır. Bu durum daha çok genetik sendromlarla ilişkilidir.
%10'u çocuklarda görülür:
Feokromositomalar genellikle yetişkinlerde görülse de, vakaların %10'u çocuklarda ortaya çıkar. Çocuklarda görülen feokromositomalar genellikle daha agresif olabilir.
%10'u malign (kanserli) olabilir:
Feokromositomaların %90'ı benign (iyi huylu) olmasına rağmen, %10'u malign (kötü huylu) olabilir. Malign feokromositomalar metastaz yapabilir ve diğer organlara yayılabilir.
%10'u genetik sendromlarla ilişkilidir:
Feokromositomalar, genetik mutasyonlarla ilişkilendirilen bazı sendromlarla ortaya çıkabilir. Bu sendromlar arasında Multiple Endokrin Neoplazi Tip 2 (MEN 2), Von Hippel-Lindau (VHL) hastalığı, Nörofibromatozis Tip 1 (NF1) ve Ailesel Paraganglioma sendromları bulunur.
%10'u adrenal bezler dışında (ekstra-adrenal) yer alır:
Feokromositomaların %10'u adrenal bezlerin dışında, genellikle karın bölgesinde veya göğüs boşluğunda bulunur. Bu ekstra-adrenal tümörler paraganglioma olarak adlandırılır.
"Blog yazımızın altındaki yorum bölümüne sorunuzu yazdığınızda, cevabımızı size e-posta olarak göndereceğiz!"
Feokromositoma Ölüm Riski
Tedavi edilmezse, feokromositoma ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Yüksek tansiyon, kalp krizi, felç gibi durumlar yaşamı tehdit edebilir. Ancak, zamanında ve uygun tedavi ile prognoz genellikle olumludur.
Tedavi Edilmeyen Feokromositomanın Riskleri:
Kalp Krizi ve Kalp Yetmezliği
Felç
Organ Hasarı
Akciğer Ödemi
Cerrahi Tedavi Sonrası Yaşam Kalitesi:
Ameliyatla tümörün çıkarılması genellikle semptomların düzelmesine ve hastaların normal yaşamlarına dönmesine olanak tanır.
Düzenli kontroller ve takip önemlidir.
Feokromositoma Tedavisi Sonrası İzleme
Feokromositoma tedavisi sonrasında düzenli kontroller önemlidir. Bu kontroller, hastalığın tekrar etme riskini ve hastanın genel sağlık durumunu izlemek için yapılır.
İzleme ve Kontroller:
Düzenli Kan ve İdrar Testleri: Hormon seviyelerinin izlenmesi.
Görüntüleme Testleri: Tümörün tekrarını kontrol etmek için.
Feokromositoma, nadir ancak ciddi bir sağlık sorunudur. Erken tanı ve uygun tedavi ile hastaların yaşam kalitesi büyük ölçüde iyileşebilir. Feokromositoma belirtilerini fark ettiğinizde hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak, bu durumun yönetilmesinde kritik öneme sahiptir.
Feokromositoma Belirtileri ve Sıklığı
Belirti | Sıklık (%) |
Yüksek Tansiyon | 90 |
Baş Ağrısı | 60 |
Kalp Çarpıntıları | 50 |
Terleme | 40 |
Anksiyete | 30 |
Mide Bulantısı | 20 |
Kilo Kaybı | 10 |
Feokromositoma hakkında daha fazla bilgi ve destek için sağlık uzmanınıza danışın.
Comments