İyi huylu karaciğer tümörleri ve kistleri oldukça yaygındır ve her yaşta görülebilir. Genellikle genç kadınlarda daha sık rastlanır. Bu tür tümörler arasında karaciğer hemangioması, odaklı nodüler hiperplazi (FNH) ve hepatosellüler adenom bulunur.
Özellikle östrojen içeren doğum kontrol hapları ve hamilelik, hepatosellüler adenom riskini artırabilir. Karaciğer kistleri ise tekli veya hidatik (ekinokok) kistler olabilir. İyi huylu karaciğer tümörleri ve kistleri genellikle belirti vermez ve çoğunlukla karın görüntüleme sırasında tesadüfen fark edilir.
Ancak bazı durumlarda (örneğin, büyük lezyonlarda) üst karın ağrısı veya yemek sonrası şişkinlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Tanı genellikle görüntüleme ile konur, ancak durum belirsizse biyopsi gerekebilir. Tedavi genellikle koruyucudur; cerrahi sadece belirli lezyon tipleri ve semptomların veya komplikasyonların varlığında gerekli olabilir.
Karaciğer Tümörlerinin Epidemiyolojisi ve Cinsiyet İlişkisi:
Epidemiyoloji
Yaygınlık: Karaciğer hemangioma en sık görülür, sonra odaklı nodüler hiperplazi (FNH), en nadir görülen ise hepatosellüler adenomdur.
Cinsiyet: Genellikle kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır.
Karaciğer hemangioma: Her beş kadına bir erkekte görülür.
FNH: Her sekiz kadına bir erkeklerde görülür.
Hepatosellüler adenom: Her dokuz kadına bir erkekte görülür.
Yaş: Karaciğer hemangioma genellikle 30-50 yaş arasında en sık görülür.
FNH: Her yaşta görülebilir, ama genç kadınlarda daha sık ortaya çıkar, erkeklerde ise daha ileri yaşlarda teşhis edilir.
Hepatosellüler adenom: Genç kadınlarda daha yaygındır, genellikle 15-45 yaş arasında. Genellikle görüntüleme testleri sırasında rastlantısal olarak bulunur.
İyi Huylu Karaciğer Tümörleri Belirtileri:
Pek çok durumda, iyi huylu karaciğer kitleleri genellikle belirti vermez ve genellikle tesadüfen yapılan rutin tıbbi testler veya görüntüleme tetkikleri sırasında tespit edilir.
Ancak, bazı durumlarda daha büyük iyi huylu karaciğer tümörleri, özellikle diğer organlara baskı yaparsa karın ağrısı veya rahatsızlık gibi semptomlara neden olabilir.
Nadiren, büyük iyi huylu tümörler, safra yollarının sıkışması nedeniyle sarılığa (cildin ve gözlerin sararması) yol açabilir.
İyi Huylu Karaciğer Tümörleri Belirtileri Teşhisi:
İyi huylu karaciğer kitleleri genellikle ultrason, tomografi, MR gibi görüntüleme tetkikleri veya rutin kontroller sırasında tespit edilir.
Bir karaciğer kitlesi bulunduğunda, bu kitlenin iyi huylu veya potansiyel olarak kanserli olup olmadığını belirlemek için ek testler yapılabilir. Bu ek testler arasında, tanıyı doğrulamak için küçük bir doku örneği alınarak mikroskop altında incelenen bir karaciğer biyopsisi bulunur.
İyi Huylu Karaciğer Tümörleri Belirtileri Tedavisi:
Küçük iyi huylu karaciğer kitlelerinin çoğu genellikle tedavi gerektirmez ve büyüme olmadığı veya komplikasyonlara yol açmadığı sürece düzenli görüntüleme çalışmaları ile izlenebilir.
Semptomlara neden olan veya doğası hakkında belirsizlik bulunan iyi huylu bir karaciğer kiti varsa, tedavi seçenekleri arasında tümörün cerrahi olarak çıkarılması (rezeksiyon) veya bazı durumlarda radyofrekans ablasyon (RFA) veya mikrodalga ablasyon (MWA) gibi minimal invaziv tekniklerle tümörün yok edilmesi yer alabilir.
İyi huylu tümörün yaygın olduğu ve diğer tedavi yöntemleriyle güvenli bir şekilde çıkarılamadığı bazı durumlarda, karaciğer nakli düşünülebilir.
İyi Huylu Karaciğer Tümörlerin Riskleri:
İyi huylu karaciğer kitleleri genellikle kanserli değildir ve yayılmazlar, ancak bazı riskler ve komplikasyonlarla ilişkilendirilebilirler.
Büyük tümörler rahatsızlık verebilir veya yakındaki yapıları baskılayarak ağrı veya mide-bağırsak sorunlarına yol açabilir.
Tümörün cerrahi olarak çıkarılması sırasında kanama veya enfeksiyon gibi küçük komplikasyonlar riski vardır.
Nadir durumlarda, bazı iyi huylu karaciğer tümörleri büyüyebilir ve atipik hale gelerek kanserli olabilir. Bu risk, oral kontraseptif veya anabolik steroid kullananlar gibi belirli risk faktörlerine sahip kişilerde daha yüksektir.
İnsidans:
İyi huylu karaciğer kitlelerinin insidansı, tümör tipine ve popülasyona göre değişebilir. Genel olarak, bu kitleler sıklıkla diğer tıbbi testler sırasında tesadüfen tespit edilirler.
Örneğin:
Fokal Nodüler Hiperplazi (FNH): FNH, en sık karşılaşılan iyi huylu karaciğer tümörlerinden biridir. Genellikle genç ve orta yaşlı erişkinlerde teşhis edilir ve kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. FNH'nin genel popülasyondaki insidansı yaklaşık %3-5 olarak tahmin edilmektedir.
Hepatoselüler Adenom (HCA): HCA, diğer bir iyi huylu karaciğer tümörüdür. HCA insidansı, oral kontraseptif veya anabolik steroid gibi risk faktörlerine bağlı olarak değişir. Örneğin, oral kontraseptif kullanan kadınlarda HCA insidansı daha yüksektir ve 100.000 kadında yaklaşık 3-4 vaka olduğu tahmin edilmektedir.
Karaciğer Hemanjiomu: Karaciğer hemanjiyomları, en sık rastlanan iyi huylu karaciğer tümörleridir ve genellikle görüntüleme çalışmaları sırasında tesadüfen bulunurlar. Yaşla birlikte prevalansları artar ve yetişkinlerin yaklaşık %5'inde bulunurlar. Çoğu zaman semptomlara neden olmazlar ve tedavi gerektirmezler.
"Blog yazımızın altındaki yorum bölümüne sorunuzu yazdığınızda, cevabımızı size e-posta olarak göndereceğiz!"
Yukarıda belirtilen insidans oranlarının yaklaşık olduğu ve farklı popülasyonlarda ve bölgelerde değişebileceği unutulmamalıdır. Ayrıca, tıbbi görüntüleme teknolojisindeki ilerlemelerin bu tümörlerin daha fazla saptanmasına ve daha fazla vakanın tesadüfen teşhis edilmesine yol açtığı da dikkate alınmalıdır.
Düzenli kontroller, görüntüleme çalışmaları ve taramalar, bu iyi huylu karaciğer kitlelerinin tespit edilmesine ve izlenmesine yardımcı olabilir ve gerektiğinde zamanında tedaviye olanak sağlar. Karaciğer sağlığı veya belirli semptomlar konusunda endişeleriniz varsa, uygun değerlendirme ve rehberlik için bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.
İyi Huylu Karaciğer Tümörlerini Ayırt Etmek İçin Tanısal Çalışmalar
Tanısal Çalışmalar | Karaciğer hemanjiomu | Fokal nodüler hiperplazi (FNH) | Hepatosellüler adenom |
Ultrasonografi | Genellikle iyi sınırlı, homojen, hipoekoik (soluk) görüntü | 1.Homojen, hipoekoikten izoekoik yapılı 2.Yuvarlak/oval, keskin sınırlı 3.Merkezde, yıldız şeklinde yara (∼ vakaların %50'sinde) | 1.Genellikle izoekoik yapıda görüntü 2.Belirgin vaskülarizasyon yok 3.Kanama nedeniyle heterojen 4.Karaciğerin sağ lobunda daha sık görülür |
Kontrastlı ultrasonografi | 1.Erken arteriyel evrede periferik nodüler iyileşme 2.Portal venöz ve geç evrelerde tamamen merkezi dolum 3.Iris diyafram fenomeni | Merkezi arterden, tipik bir konuşma tarzındaki periferik arterlerin radyal düzenlemesi. görüntü | 1.Arteriyel fazda hızlı merkezi veya karışık dolma 2.Komşu karaciğer dokusuna göre hipervaskülerlik 3.Gecikmiş fazda sürdürülen artış veya zayıf yıkama |
Kontrastlı CT taraması | 1.İyi sınırlı 2.Erken arteriyel evrede kesikli, nodüler veya periferik iyileşme 3.Sonraki kademeli merkeziye doğru iyileşme (iris diyafram fenomeni) 4.Kontrastın retansiyonu nedeniyle gecikmiş fazda hiperintensite | 1.Erken arteriyel evrede artış. görüntü 3.Portal venöz fazda izoentens ve kötü görüntülenir 4.Merkezi yara ("damar yuvası") | 1.İyi belirlenmiş 2.Yağ, glikojen ve kanama ürünlerinin varlığından kaynaklanan heterojen yoğunluk 3.Besleyici arterler nedeniyle erken arteriyel fazda periferik iyileşme 4.Ardışık merkeziye doğru iyileşme deseni 5.Gecikmiş fazda arteriyovenöz şant nedeniyle kontrastın retansiyonu yok |
Patoloji | 1.Muhtemelen saplı, koyu renkte kistik lezyonlar 2.Düz endotelyal hücrelerle kaplanmış değişken boyutta kavernöz vasküler boşluklar. görüntü | 1.Çevredeki karaciğer dokusu ile karşılaştırıldığında açık sarı renk görüntü 2.Büyük bozulmuş arteriyel dallara ve merkezi fibröz doku (merkezi yıldız şeklinde yara) ile merkezi yerleşimli hepatosit nodülleri 3.Makronodüler siroza benzeyebilir | 1.Normal karaciğer lobüler mimarisi yoktur. 2.Büyümüş hepatositler, küçük ve düzenli çekirdeklerle birlikte görüntü 3.Sitoplazmik glikojen ve lipid birikintileri 4.Tabakalar halinde veya 2 hücre kalınlığında kordlar halinde düzenlenmişlerdir. |
Karaciğerde iyi huylu kitle Sık Sorulan Sorular Karaciğerde iyi huylu kitle nasıl tedavi edilir?
Çoğu iyi huylu karaciğer kitleleri tedavi gerektirmez. Ancak belirttiğimiz gibi bazı durumlarda cerrahi operasyon, radyofrekans ablasyonu veya diğer minimal invaziv (daha az cerrahi müdahale gerektiren) yöntemlerle tedavi gerçekleştirilebilir
Karaciğer kist kaç cm tehlikelidir?
Basit karaciğer kistleri genellikle herhangi bir tehlike arz etmez. Fakat 4-5 cm ve üzerindeki kistler takip gerektirebilir ve daha büyük kistlerde rüptür (patlama) veya enfeksiyon gibi riskler oluşabilir.
Karaciğerde kitle neden olur?
İyi huylu karaciğer kitlelerinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik faktörler, hormonal dengesizlikler, ilaç kullanımı ve bazı sağlık koşulları oluşumlarında rol oynayabilir.
Karaciğerde iyi huylu kitle nasıl anlaşılır?
Kitlelerin iyi huylu olup olmadığını kesin olarak anlamak için görüntüleme yöntemleri (ultrason, BT, MR) ve gerekirse biyopsi uygulanır. Görüntülemede kitlenin yapısı, boyutu ve şekli incelenir.
Karaciğerdeki kitle geçer mi?
Genelde iyi huylu kitleler kendiliğinden geçmezler. Takip gerektirirler, ancak kitlelerin boyutu veya yapısında bir değişiklik görülmediği sürece zararsızdırlar.
Karaciğerde kitle ağrı yapar mı?
İyi huylu karaciğer kitleleri genellikle ağrı yapmazlar. Fakat kitle büyüdükçe karında dolgunluk, basınç veya ağrı hissi yaratabilirler.
Karaciğerdeki kitleler nasıl temizlenir?
"Kitle temizlemek" tabiri tam olarak doğru değildir. Küçük ve zararsız kitleler tedaviye gerek duymazken, sorun yaratan kitleler cerrahi olarak tamamen çıkarılabilir veya radyofrekans ablasyonu, kriyoterapi gibi yöntemlerle tahrip edilebilir.
Bu Yazıyı Faydalı Buldunuz mu?
Evet
Hayır
Daha fazla bilgi için siz de sorunuzu bizimle paylaşabilirsiniz! 🌟
Comments